Tìm hiểu về lan giả hạc

                          TẠI SAO LAN GIẢ HẠC ĐƯỢC NGƯỜI CHƠI LAN ƯA CHUỘNG

     Giả hạc là loại lan khá dễ trồng, có thể trồng chậu, gỗ lũa, hay buộc đại lên cây vú sữa, cây mít... thì giả hạc đều phát triển xanh tốt, ra hoa đều đặn. Nó phù hợp với mọi vùng miền mọi khí hậu từ miền ngược với miền xuôi, từ cao nguyên nắng gió tới vùng biển khô nóng... nó đều sống tốt và cho hoa.

      Tại Việt Nam, giả hạc phân bố khá rộng ở các tỉnh vùng núi ngoài Bắc, các tỉnh Tây Nguyên và miền Trung. Mỗi nơi, mặt hoa giả hạc lại có những đặc trưng riêng về kết cấu  màu sắc hoa. Vì vậy khi vùng miền có mặt hoa đep thì giá sẽ cao hơn, được mọi người quan tâm và sưu tầm về bổ sung vào vườn mình. Các xuất xứ có tiếng như Hòn Hèo, Di Linh,  Hòa Bình, Phú Thọ...

     Giả hạc là loại lan thân thòng đa dạng về mặt hoa như cánh sáp, cánh bay, lưỡi ống, môi tuyết, lưỡi bệt.... . Khuân hoa và màu sắc của lan giả hạc rất quyến rũ, từ tím đậm, phớt hồng cánh trắng.trước đây, được ưa chuộng nhất và giá  khá đắt đỏ là giả hạc Di Linh trắng tuyền và 5 cánh trắng Phú Thọ. Hiện nay, giới chơi lan lại ưa chuộng những mặt hoa giả hạc 5 cánh trắng với khuân hoa chuẩn, cân đối và có mắt hoa độc lạ. Những vụ giao dịch tiền tỷ về những mặt hoa giả hạc độc đáo chắc khá nhiều người đã nghe qua.

     Khi lan giả hạc trổ hoa, hương thơm sẽ lan tỏa khắp vườn với một mùi hương rất nồng nàn, quyến rũ và dễ chịu. Những ai đã từng chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hoa, ngửi mùi hương rồi sẽ không bao giờ quên. Một giò giả hạc trổ hoa rực rỡ được chưng trong nhà sẽ có cảm giác sang trọng, mọi người sẽ thích thú khi chiêm ngưỡng.

     

    Lan rừng ngày càng cạn kiệt do bị khai thác quá mức và diện tích rừng ngày càng thu hẹp, nên việc sưu tầm lan ngày càng khó và giá thành thêm đắt đỏ. Giả hạc cũng không ngoại lệ.

     Với những ưu thế vượt trội của mình, giá của lan giả hạc ngày càng tăng chóng mặt. Nhớ 2 năm trước mình mua 1kg giả hạc Lào với giá 500k, hiện nay chắc giá phải gấp 3-4 lần. Còn giả hạc trong nước có vùng miền rõ ràng thì tính theo thân, thậm chí theo cm. Với giá cả đắt đỏ như vậy thì việc có giò giả hạc khủng trong vườn là một món tài sản giá trị và là niềm tự hào của người sở hữu.

   

Thời điểm thích hơp để ghép giả hạc

Đây là yếu tố khá quan trọng cho sự phát triển của cây .

    Vì  đặc tính của phong lan thân thòng thường ra mầm mới và ra hoa vào mùa xuân, mùa hè tiếp tục phát triển, sang đến cuối thu thì bắt đầu xuống lá, thắt ngọn và bước vào mùa nghỉ chuẩn bị cho hoa (ngọn thắt thân mập, lá vàng và rụng dần đến hết, vài trường hợp, giống có thể còn lá xanh), mùa đông thì nghỉ chờ và mùa xuân lại cho hoa và bắt đầu chu kỳ sinh trưởng mới. Cây sẽ ra hoa ở thân đã rụng lá (chỉ ra một năm, năm sau sẽ thành thân già). Như vậy, bạn nên ghép vào mùa đông là thuận lợi và phù hợp nhất. Tại sao không phải mùa khác? Vào mùa đông, lan đã nghỉ, lá đã rụng, và dinh dưỡng đã tích đủ chỉ chờ mùa xuân ấm áp là nảy mầm, mọc rễ và bung hoa. Ghép vào mùa này cây sẽ không bị dập lá, đứt rễ, gãy ngọn... làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây, hơn nữa, mua giống vào thời điểm này sẽ rất dôi vì lá đã rụng, rễ khô, nên sẽ được nhiều hơn (trường hợp mua hàng kg). Nếu bạn ghép mùa xuân, rất có thể sẽ vô tình làm hỏng mầm tơ rất mong manh, nó sẽ chột cây.  Mùa hè khi ghép cây đang sinh trưởng sẽ bị chột do bị bóc rễ ra, lá rất dễ bị dập.  Mùa thu là giai đoạn quan trọng tích dưỡng chất mà mang ghép cây sẽ không mập mạp đủ dưỡng chất cho mùa hoa năm tới.

Cách chọn giống.

   Mới chơi, bạn nên mua lan rừng đã trưởng thành, nếu thành giề (cả khóm) càng tốt, đã được trồng trong vườn nhà càng tốt vì dễ trồng, dễ sống, cây khỏe. 

   

   Nếu muốn mua giả hạc theo kg cho rẻ, các bạn chịu khó vào mấy hội mua bán hoa lan và tìm. Hàng kg chủ yếu là của rừng Lào, Campuchia. Mặt hoa xổ số, và biết đâu được mặt hoa độc đáo lại như trúng số.

   Cũng có thể mua keiki (cây con mọc từ thân già) về trồng nhưng một là sẽ rủi ro vì bạn chưa có kinh nghiệm nên dễ chết, khó phát triển, và phải chờ vài mùa mới có hoa ngắm, dễ nản. Các bạn tham khảo cách trồng và chăm sóc keiki thân thòng.

   Còn mua lan trưởng thành sẽ được chơi hoa ngay năm đầu. Hiện thị trường có nhiều nguồn cung cấp, có thể mua trực tiếp hoặc qua mạng, trên các hội lan cũng rao bán nhiều.

   Về loại mua, mới chơi chúng ta không cần tìm hiểu nhiều về vùng, miền, sau khi chơi có kinh nghiệm chúng ta sẽ tìm hiểu sau, nó là cả một vấn đề lớn. Hiện người chơi lâu năm thường sưu tầm vùng miền. Cá nhân mình không để ý nhiều về vùng miền, quan trọng là thân dài, mập, hoa sai, dày, càng tím đậm càng đẹp, mặt hoa rạng rỡ là thấy thích. Còn chơi theo vùng miền có thể ành hưởng nghiêm trọng tới túi tiền (trừ những ai có kinh tế khá).

Khi mới mua về xử lý lan như thế nào

   Cây mới mua về nên để chỗ mát khoảng 1-2 ngày cho cây thích nghi khí hậu. ngâm thuốc phòng nấm  physan hoặc ridomil . Thuốc dưỡng cây như B1, atonik, N3M ... . Treo ngược vào chỗ mát một thời gian cho cây khỏe rồi tiến hành ghép.

   Nếu  mua lan đã thuần từ nhà vườn về, mà giả hành cây hoặc giá thể mục nát, nấm mốc nhiều thì nên thay giá thể.

   Mùa thay giá thể phù hợp là đầu mùa mưa (khoảng tháng 5-6 trong miền Nam).

   

 Chọn giá thể

- Giá thể là chỗ cho lan bám vào phát triển, giá thể có thể cũng là nơi cung cấp độ ẩm, dưỡng chất cho cây lan, tóm lại như ngôi nhà của chúng ta vậy, phải an cư mới lạc nghiệp. Xem thêm về cách bón phân cho lan.

   Giá thể trồng Phi điệp rất dễ, nếu nhà bạn có cây sống thì tuyệt vời , ghép trực tiếp vào cây sống là phương pháp ông cha ta đã làm từ bao đời, cũng là cách hợp tự nhiên nhất như trong thiên nhiên lan Phi điệp sinh tồn, cây sống sẽ cung cấp độ ẩm cho rễ của lan, vỏ cây mục sẽ cho lan dưỡng chất. Chúng ta sẽ không phải chăm sóc nhiều, tôi đã thấy bà con ta cứ bỏ mặc mà em nó vẫn xanh tốt và hoa sai đẹp. Cách này có hạn chế khi mưa nhiều, nắng to, gió bão có thể làm hỏng cây, vì không treo vào nơi an toàn được.

   Gỗ khô, đây là giá thể phổ biến nhất, dễ kiếm, rẻ tiền, dễ ghép, dễ tạo hình nghệ thuật. Bạn nên chọn gỗ chắc, khó mục thì giá thể sẽ bền, lưu ý vài loại gỗ đắng, độc không nên dùng như xoan, bạch đàn. Chúng ta hiện sử dụng phổ biến nhất là nhãn, vải, vú sữa… Một trào lưu đang thịnh hành là dùng gỗ lũa để ghép, như vậy giá trị giò lan sẽ tăng lên nhiều lần cả về thẩm mỹ và giá thành. 

   Dớn, mới chơi, nhiều bạn chưa hiểu là gì vì trc mình cũng vậy, thực ra nó đơn giản là thân cây Dương Xỉ rừng, được cắt khúc phơi khô, có thể xẻ thành tấm, hoặc làm hình chậu, với đặc tính thoáng, thoát nước nhanh, bền, rẻ nên cũng được ưa chuộng trồng nhiều loại lan, trong đó có Phi điệp.

   Chậu đất nung, ưu điểm bền, nhưng theo mình thân thòng trồng loại này nhìn không đẹp nhưng tại tốt vì giữ ẩm tốt. Có thể trồng ngang, dốc ngược chậu, hoặc khoét ngang để trồng, cũng lạ mắt.

   Chậu gỗ, mới xuất hiện vài năm trở lại đây, nhưng chậu gỗ nhanh chóng được yêu thích (loại chậu đóng nghệ thuật hình trụ, bầu, nón cụt, sen… Chứ không phải dạng khay như dân tự đóng trước kia) mình cũng thích chơi loại chậu này.

   Giá thể trồng phan phải xử lý nấm bệnh kỹ trước khi tiến hành ghép.

   Bạn có thể sáng tạo giá thể nào tùy bạn, miễn đủ tiêu chí: có chỗ cho lan bám rễ, giữ ẩm tốt mà thoát nước nhanh , bền, thẩm mỹ.

- Về chất trong chậu, do chậu gỗ và đất nung hay chậu gì khác cần chất trồng để bám rễ, cung cấp nước và dinh dưỡng. Mình thấy mỗi người, mỗi nơi một cách, chả có công thức chung nào, người cho than hoa, người cho dớn, người cho vỏ cây, rêu rừng, bã chè, xơ dừa, hoặc tổng hợp, … Nói chung không quan trọng lắm miễn là đủ tiêu chí như trên và có thể cung cấp hoặc dự trữ nước, dinh dưỡng cho lan là ổn (Dinh dưỡng hòa tan và nước ta bổ sung qua tưới). Tham khảo hướng dẫn tưới nước cho lan hiệu quả.

 Ghép lan

   Nếu ghép vào gỗ vú sữa, nhãn, gỗ lũa ... các bạn nên mua một súng bắn ghim giá từ 80-110k làm sẽ nhàn và đẹp nếu không có thì dùng dây buộc chặt là được. Ngày đầu mình chả có cũng làm được, dây buộc có thể dùng dây ni lông  dây vải, dây dù,  ghép xong dùng dây thép treo lên là xong. Trợ thủ để giup ghép lan vào gỗ thỉ không thể thiếu máy khoan, xem thêm về máy khoan chính hãng.

   Ghép chậu thì lưu ý cố định gốc thật chắc vào giá thể trồng, mình thường buộc vào miếng dớn nhỏ. Như vậy khi rễ phát triển sẽ không bị tổn thương.

   Đối với lan mùa đã rụng lá: Khi mua bạn nên chọn thân mập, đã thắt ngọn, nhiều thân tơ (thân hoa), chú ý thân già trước xem mùa hoa trước nở từ đâu ta có thể đánh giá được độ sai hoa của cây, kinh nghiệm thân càng sẫm thì hoa càng tím, giả dụ nếu lá vàng úa, rụng .. bạn cũng đừng lo mà càng vui vì nhẹ cân, dôi ra có lợi, trước sau lá này vào mùa nghỉ nó cũng rụng thôi.

Trên đây là kinh nghiệm dành cho người mới chơi lan, nếu bạn là người mới tập chơi lan, tại sao bạn không dành nhiều thời gian để tìm hiểu về đặc tính của lan, cách chăm sóc và các kỹ thuật trồng lan... để có chậu lan hay giỏ lan đẹp nhất. Tự tay mình trồng và chăm sóc đến khi lan cho hoa thì đó là điều tuyệt vời đối với người trồng lan. Chúc các bạn thành công

TAG : #kinh_nghiệm_chơi_lan    #trồng_lan_giả_hạc   #cách_chăm_sóc_lan     #kiến_thức_lan_rừng